این جماعت، که در گسترهای پهناور از شمال چین تا بالکان، و از ایران تا هند، افغانستان، عراق، ترکیه، سوریه و دیگر سرزمینها پراکندهاند، در هر ناحیه با نامی شناخته میشوند. علوی، قزلباش، نصیری، ایزدی، یزیدی، یارسان، بکتاشی، اهل حق، و نامهایی از ایندست، بنا به منطقه استقرار ایشان، به کار میرود. آنچه مسلم است، آنکه نشانههایی از ادیان ابراهیمی چون مسیحیت و اسلام، و نیز آیینهای رمزی همچون مانویت و مهرپرستی در بافت اعتقادی ایشان دیده میشود. پیروان این آیینها غالباً دور از جامعه و در جماعتهای بسته میزیستهاند و باورهای معنوی خود را پنهانی و با کوشش فراوان پاس میداشتهاند. در روند تاریخ، گاه به اجبار و زیر فشار فرهنگ غالب، و گاه به انتخاب، شخصیتهای اثرگذارِ دیگر آیینها یا حتی نمادها و اسطورهها را در ادب و آیین خود پذیرفته و به کار بردهاند